| Choszczno | 
  
  
    Od kwietnia 1942 roku zaczęły krążyć plotki o ewakuacji Oflagu  w Bornym   Sulinowie i  przeniesieniu jeńców do wygodniejszego obozu. Pogłoski te   zrealizowały się w maju-od 14 do 17 maja doszło do wymiany pomiędzy   jeńcami z naszego obozu a polskimi oficerami z Oflagu IIB w Choszcznie.   Bloki II i III zostały przegrupowane do bloku I i IV i czekając na   wyjazd do Choszczna byliśmy świadkami przybycia pierwszego kontyngentu   Polaków zajmujących nasze dotychczasowe baraki. W ciągu dwóch następnych   dni operacje się powtarzały. 
Potem opowiemy o przygodach związanych z tą wymianą. Tak, więc, 15 i 17 maja 1942roku, instalujemy się w Oflagu IIB. 
 
      | 
  
  
     
      
  
  
 | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    | Wejście  do Oflagu IIB | 
      | 
    Wejście  do Oflagu IIB | 
    Wejście  do Oflagu IIB
  | 
  
  
    Aby  powiększyć, kliknij na zdjęcie
  | 
  
  
    Oto jak opat Flement przedstawia nowy obóz: 
    ''Choszczno jest położone na południowy-wschód od Bornego   Sulinowa; odległość , która dzieli te dwa obozy wynosi 90km lotem ptaka.   Najbliższe miasteczka znajdują się : na północnym-zachodzie   Stargard-31km stąd, Szczecin-64km, na zachód Pyrzyce-35km...''. Obóz jest usytuowany w  zachodniej części miasta.''Koszary, w których  zajmujemy część zachodnią-są bezporównania wygodniejsze niż baraki w Bornym Sulinowie.(*) | 
  
  
     
      
  
  
 | 
  
  
      | 
      | 
     | 
      | 
      | 
  
    Więżyczka  strażnicza 
Choszczno
  | 
     Wieżyczka  strażnicza w Oflagu IIB-Choszczno
  | 
    Więżyczka  strażnicza 
Choszczno
  | 
  
  
    Aby  powiększyć, kliknij na zdjęcie
  | 
  
  
    Druty otaczają szeroki prostokąt, długi na 380 metrów z zachodu na   wschód, szeroki na 240 metrów z północy na południe. W całości,   powierzchnia około 91 000 metrów kwadratowych, czyli 9 hektarów. Po   odjęciu powierzchni zajmowanej przez druty, terytorium wewnętrzne obozu   zajmowało około 85 00 metrów kwadratowych, czyli 8,5 hektara. Do tego   prostokątna, to prawda, trzeba dorzucić  aneks znajdujący się na   północnym-wschodzie, przy drzwiach wejściowych do obozu, budynek , który   służył za jadalnię, mieszkania dla Abwehry (**), miejsce  odbierania   paczek, do których dostęp był   oszczędnie przyznawany .Reszta   terenu-mniejsza niż w Bornym Sulinowie-została jeszcze ograniczona od   czerwca 1942roku, 2 tygodnie po naszym przybyciu na miejsce.  
Druty ciągnęły się na zewnątrz obozu i były  wzmocnione  drutem    umieszczonym na  słupach wbitych w ziemię. To pierwsze ogrodzenie biegło   wzdłuż obozu, około metra od pasu drutów kolczastych. Zostaliśmy   poinformowani, że ci, którzy chcieli odzyskać przedmioty , które upadły   za tym pierwszym ogrodzeniem  zostali powitani przez strzały z wieżyczek   strażniczych (***).'' Konstrukcja tego nowego obozu była  przepisowa: 4   budynki, dwa naprzeciwko dwóch, stanowiły nasze lokum. Na   północny-wschód blok I, na południowy-wschód blok II. Naprzeciwko, dwa   inne budynki-ich repliki, za szerokim prostokątnym podwórzem:naprzeciw   bloku I-blok III, blokII naprzeciw bloku IV.'' Na północy, budynek   jadalni, poczty i Abwehry;na południu, sala gimnastyczna''.  | 
  
  
     
      
  
  
  
 | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    Wieżyczka  strażnicza 
Choszczno | 
    Sala  gimnastyczna 
Choszczno | 
    Budynki w  Choszcznie | 
    Jadalnia-Choszczno
  | 
  
  
    ‘’Byliśmy wciąż zbyt nieliczni  by zajmować cztery bloki. Na zachodzie   obozu znajdowała się strefa zajęta przez  6 garaży, ponumerowanych od 3   do 8 i przeznaczonych dla maszyn i samochodów pułku  zmotoryzowanego.   Niektóre z nich, częściowo lub w całości były zajęte przez  licznych   oficerów i żołnierzy. Garaż numer 5  zostanie, jak za czasów Polaków,   przerobiony na teatr. ‘’Pięć wieżyczek  strażniczych, dwie na południu,   po jednej na trzech pozostałych stronach  uzupełniały dekorację.’’ Nie   było już piasku i nor królików, tutaj królował  step i cement.’’(4)  | 
  
  
     
      
  
  
  
     | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    | Niemiecka  część koszar | 
    Apel  przed blokiem 3 | 
    Blok 4 i  wieżyczka strażnicza | 
    Wejście  do koszar-Choszczno | 
  
  
    Tutaj również, jest bardzo  ciężko określić liczbę populacji obozu. Powiedzieliśmy, że około 3 000  jeńców (oficerów i żołnierzy) opuściło Borne Sulinowo by dojść do Choszczna.  Jednak podczas 2,5 lat które tu spędzimy, miały miejsce liczne migracje: wyjazdy  chorych, jaki również   wyjazdy do ochotniczej pracy, transfery do innych  obozów-szczególnie do   Lubeki- i które były rekompensowane  przez  przybycie nowych kolegów, pochodzących z innych obozów, czasem  zamykanych  (Schubin w sierpniu  42r.-Schoken w sierpniu 43roku-Montwy w maju 44roku-Wagna we wrześniu 444roku). 
Można uznać, że liczba jeńców w obozie utrzymywała się pomiędzy 2500 a 3000. 
 
      | 
  
  
     
      
  
  
  
 | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
      | 
  
  Kermesse w Oflagu IIB w Arnswalde : Zegar elektryczny.
  | 
  Festyn w  Choszcznie Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse - Lieu de pêche devant la salle   de gymnastique qui sert de chapelle (Turnhalle)). Au fond à gauche le   block I.  | 
    | 
  Festyn w  Choszcznie | 
  Festyn w  Choszcznie  | 
  
     
    
  
  
   | 
  
  
    |   | 
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    | Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse à Gross-Born - août 1941. Concours de pêche 20 juin 1943 - Fanfare devant les blocs III et IV. | 
      | 
    Festyn w  Choszcznie
  | 
    Apel francuskich oficerów, jeńców wojennych w Oflagu  IIB w Choszcznie
  | 
  
  
     
      
  
   | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    | Przygotowanie  posiłku | 
      | 
    Ogód  warzywny 
w Choszcznie | 
    Pięczątka  cenzury | 
  
  
     
      
        
     | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
      | 
  
  
    | dessin  de la ville d'Arnswalde 
réalisé par le Lieutenant 
KIMMEL depuis sa chambre  | 
    Photo prise de l'extérieur du camp, depuis le bâtiment 
      où se trouvaient les  cellules des Officiers condamnés 
      à une peine de prison pour actes de résistance  et autres. 
      On voit à gauche le Block I et au fond de la cour « LA  TURNHALLE ». 
    A droite le bâtiment où se situaient la poste et la cuisine.        | 
    Photo d'un mirador à l'Oflag IIB d'Arnswalde,  
    d'après les bâtiments en dur 
que l'on aperçoit…  | 
  
  
     
            
        
                
       | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
      | 
  
  
    | Oflag IIB d'ARNSWALDE : Lavabos entre les blocks I et II. Il existait les mêmes de l'autre côté de la cour, entre les blocs III et IV. Photos prisent depuis le block II  
        | 
    Oflag IIB d'ARNSWALDE : Chambre 312 du Block 1.  | 
    Oflag IIB d'ARNSWALDE : Chambre 312 du Block 1.  | 
  
  
     
            
    
        
       | 
  
  
      | 
      | 
      | 
      | 
  
    OFLAG  IIB - Arnswalde :  
      La cour avec, à droite, LA TURNHALLE et  à gauche l'extrémité sur du bloc 2.  | 
      | 
    Oflag IIB - Arnswalde : L'entrée de l'Oflag IIB vue du block 1. Troupes et gardiens allemands et prisonnier les regardant à travers les barbelés… | 
    Oflag IIB d'Arnswalde : Kermesse – Le lieutenant Pierre COLIN est devant le poisson, sur la gauche, en short. |